Kako bi grad dodatno zasjao u pokladnom sjaju povodom 28. izdanja manifestacije “Đakovački bušari”, u izlogu Kuće Reichsman postavljena ja izložba pokladnih običaja koju su postavili domaći KUD “Tena” i HKUD “Vukojevci” iz Vukojevaca.
Izložba prikazuje pokladni običaj “Fašange” karakterističan za baranjska sela i običaj “Vukojevački starcevi” koji dolazi iz sela Vukojevci nedaleko od Našica.
“Fašange”
“Fašange” je naziv ustaljen u baranjskim šokačkim selima za posljednja tri pokladna dana koja predstavljaju vrhunac poklada. Na fašange se oblači u “buše” i to “male buše”, “lipe buše” i “strašne buše”. “Male buše” su djeca koja se obuku u odrasle. Lice pokriju koprenom, obilaze selo od kuće do kuće, plešu i pjevaju, a domaćini ih darivaju. “Lipe buše” su djevojke, mlađe žene i muškarci obučeni u narodne nošnje, lica prekrivena koprenom. U pratnji tamburaša obilaze selo, a domaćini ih časte jelom i pićem. “Strašne buše” obučene su u preokrenute kožuhe, a za pojasom im visi zvono – klepka. Na glavi imaju larfu – drvenu masku sa životinjskim rogovima. U ruci nose štap ili kakvu napravu za pravljenje buke. Takvi idu selom od kuće do kuće, skaču, lupaju, posipaju domaćine brašnom, perjem, pljevom i prave razne nepodopštine.
“Vukojevački starcevi”
Običaj “Vukojevački starcevi” nastao je prije više od 150 godina, a prestao se izvoditi 1963. godine. Ponovno je oživljen 1999. godine te se od tada izvodi sve do danas. U “starceve” se maskiraju neoženjeni muškarci koji odijevaju kupovne bijele gaće i košulje, prsluk od crnog samta, a oko struka stavljaju pojas sa zvoncima. Preko pojasa stavljaju vunenu tkanicu, a preko ramena vezeni rubac. Glavni dio opreme j “rgača” – veliki kartonski tuljak za glavu na koji se lijepi više slojeva papira. Nakiti se ružama i vrpcama od krep papira. U ruci nose “ćulu” – izrezbareni štap s kuglom od lipovog drveta. “Starcevi” ujutro paradiraju selom i ulaze u brojne prepirke s mještanima koji im pokušavaju oteti “rgaču”. U podne se “Starcevi” povlače, a zatim nastupaju pokladni “svatovi” čiji se sudionici nazivaju “babe”. Običaj “Vukojevački starcevi” upisan je u Registar kulturnih dobara RH kao nematerijalno kulturno dobro.
“Vukojevački starcevi” postavljeni su i u đakovačkom Konzumu.
Središnji dio 28. “Đakovačkih bušara” održat će se u subotu 5. lipnja na Đakovačkom korzu programom “Bušarenje” i dan kasnije pokladnim jahanjem u Širokom Polju.
Igor Kretonić
Foto: Moje Đakovo